रेडियोथेरापी : Frequently Asked Questions

रेडियोथेरापी क्यान्सरको उपचारमा प्रयोग हुने एउटा उपचार प्रविधि हो । यसमा विशेष विकिरणहरू (Radiation) प्रयोग गरेर क्यान्सरका कोष (cells) लाई मारिन्छ । यसो गर्दा क्यान्सर निको हुने वा नबढ्ने हुन्छ । यसलाई कहीँ-कहीँ रेडियसन थेरापी भन्छन् । नेपालमा ‘सेकाइ गर्ने’ र भारतमा ‘करेन्टले उपचार गर्ने’ भनेको सुनिन्छ, तर यस्ता शब्दले गलत अर्थ दिने भएकाले प्रयोग गर्नु हुँदैन ।

प्लानिङ गरेको केही दिनमा रेडियोथेरापी सुरु गर्न सकिन्छ । सामान्यतया सातामा ५ दिन गरेर ५-७ सातासम्म रेडियोथेरापी गरिन्छ । प्रत्येक दिनको रेडियोथेरापी केही मिनेटको मात्र हुन्छ । केही विशेष अवस्थाको क्यान्सरहरूमा १ पटक, ५ पटक वा १० पटक मात्र रेडियोथेरापी दिइन्छ ।

हरेक दिन एउटै ठाउँमा रेडियोथेरापी गर्न सकियोस् भनेर छालामा सानो ट्याटु गरिन्छ । रेडिएसन टेक्नोलोजिस्टले लिन्याक भएको कोठामा लिएर जानुहुन्छ, मेसिन तथा बिरामीको पोजिसन मिलाउनुहुन्छ । रेडियोथेरापीको मुख्य औचित्य नै ट्युमरले विकिरण पाओस्, अरू अंगले सकेसम्म नपाऊन् भन्ने हो ।

दुख्दैन र पोल्दैन पनि! केही साताको रेडियोथेरापीपछि कसै-कसैलाई छाला रातो हुने, चिलाउने हुन सक्छ । ती समस्यालाई औषधिले समाधान गर्न सकिन्छ र रेडियोथेरापी पूरै सकिएको केही सातामा आफैं निको हुन्छन् पनि ।

बस्दैन । रेडियोथेरापीका विकिरण शरीरमा बाँकी रहँदैनन् र अरु कसैलाई पनि हानि गर्दैनन् । रेडियोथेरापी गर्ने कोठाका भित्ता विशेष हुन्छन् ।

रेडियोथेरापीले क्यान्सर गराउने सम्भावना न्यून छ । एक अध्ययनअनुसार रेडियोथेरापी पाएका हजार बिरामीमध्ये १५ वर्षपछि क्यान्सर हुन सक्ने सम्भावना ५ जनालाई हुन्छ! यो भनेको निकै कम हो ।